دندانهای شیری که در 7 سالگی می افتد…این دندانها که درد ندارد…دندانهای شیری ریشه ندارند..اگر دندان درد دارد خب بکشید…
اینها جملات معمولی هستند که بدفعات والدین کودکان ممکن است در ذهن داشته باشند، براستی چرا باید دندانهای شیری را درمان کرد؟
دندانهای شیری 20 دندان هستند که از حدود 6 ماهگی شروع به رویش نموده و تا 2/5 سالگی رویش آنها کامل می شود. آنها از نظر شکل تقریبا مشابه دندانهای دائمی هستند با این تفاوت که سایز آنها کوچکتر است و کمی از دندانهای دائمی روشنتر هستند. بنابراین از نظر ساختار کلی مشابه دندانهای دائمی دارای کانال عصبی می باشند؛ دندانهای جلو تک کانال و دندانهای کرسی تا 3 کانال عصبی و حتی 4 کانال می توانند داشته باشند، لذا این تصور که دندانهای شیری عصب ندارند کاملا غلط است.
نکته قابل توجهی که وجود دارد در بزرگسالان به محض کوچکترین پوسیدگی که عاج را درگیر کند دندان با آب گرم و سرد و شیرینی می تواند تحریک دردناک دریافت کند ولی این وضعیت در دندانهای شیری اتفاق نمی افتد و پوسیدگی دندان شیری حتی تا مرحله عفونت دندان و تشکیل آبسه ممکن است دردی در کودک ایجاد نکند، بنابراین عدم شکایت از درد دندان در کودکان نشان دهنده عدم پوسیدگی دندانی نمی باشد.
نزدیک به زمان رویش دندانهای دائمی، ریشه دندانهای شیری شروع به تحلیل می کند و کم کم دندان شیری لق می شود و جایگزین دائمی آن رویش می یابد. زمان افتادن دندانهای شیری و رویش دندانهای جایگزین آنها متفاوت است بطوریکه دندانهای جلو یا پیشین شیری در حدود 5 الی 7 سالگی و دندانهای کرسی شیری حدود 10 الی 13 سالگی می افتد. لذا این تصور که کلیه دندانهای شیری در 7 سالگی می افتند غلط است؛ و هر دندان شیری باید در سن خاصی بیفتد و جایگزین دائمی آن رویش یابد. دندانهای شیری که سالم هستند به طور طبیعی از این قانون پیروی می کنند ولیکن دندانهای شیری که بدلیل پوسیدگی دچار آسیب به عصب دندان و عفونت می شوند در سنین پایین تر لق شده یا نیاز به کشیدن پیدا می کنند، که باعث اختلال در روند طبیعی رویش دندانهای دائمی خواهند شد. بنابراین توصیه می شود دندانهای شیری که به دلیل پوسیدگی دچار آسیب به عصب دندان می شوند درمان ریشه انجام گیرد و دندان حفظ شود و در مواقعی که مجبور به کشیدن دندان شیری بخصوص کرسیهای شیری شویم، گذاشتن فضانگهدار جهت حفظ فضای رویش دندان دائمی توصیه می شود.
حفظ و نگهداری دندانهای شیری تا زمان رویش دندانهای جایگزین ،در ظاهر زیبای کودک و ایجاد اعتماد بنفس در کودک و سلامت روانی وی تاثیر بسزایی دارد. به هر کودک خردسال باید فرصت داد تا از مراقبت کامل دندانپزشکی برخوردار شود. اولین ملاقات دندانپزشکی همزمان با رویش اولین دندان شیری پیشنهاد می شود تا والدین آگاهی و آموزش لازم در ارتباط با بهداشت دهان و دندان کودک را دریافت نمایند، و سپس توصیه می شود کودک هر 4 تا 6 ماه معاینه مجدد شود. معاینات دوره ای به کودک کمک می کند که به محض مشاهده پوسیدگی درمان انجام گیرد تا از عوارض احتمالی درد و عفونت پیشگیری شود.